نفوذ هرگونه مغالطه در آمارها با توجه به کاربرد آمار در زندگی انسانهای امروزی می‌تواند آمار را تبدیل به یک سلاح مخرب و زیانبار کند. روشهای ایجاد مغالطه در آمار اغلب ثابت است و آگاهی از این روشها می‌تواند سبب شکل‌گیری تفکر انتقادی نسبت به آمارها شود. بی‌شک کتابهای درسی یکی از مهم‌ترین ابزارهای آگاهی‌بخش برای انسانهای امروزی است. در همین راستا پژوهش حاضر در پی بررسی این موضوع است که مباحث آماری کتابهای دوره دوم متوسطه چگونه با مغالطه‌های آماری برخورد می‌کنند. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار و با رویکرد توصیفی-تفسیری صورت گرفته است. تحلیل در این پژوهش براساس مضامینی همچون مغالطه‌های ناشی از تبیینهای نادرست، ادعاهای بدون استدلال و مغالطه‌های استدلالهای ربطی صورت گرفته و اعتمادسازی به شیوۀ ایجاد یک مسیر ممیزی بوده است. اسناد هدف در این مطالعه فصول و مباحث آماری مندرج در کتابهای ریاضی سالهای دهم تا دوازدهم رشته‌های علوم تجربی و انسانی و همچنین آمار و احتمال سال یازدهم ریاضی و فیزیک بوده است. یافته‌ها نشان دادند که از میان رشته‌های علوم انسانی، تجربی و ریاضی و فیزیک، کمترین میزان آگاهی‌بخشی در زمینۀ مغالطات آماری مربوط به دو رشته علوم تجربی و ریاضی و فیزیک است. این در حالی است که در سالهای اخیر بیشترین استقبال دانش‌آموزان دوره اول متوسطه برای ادامه تحصیل در این رشته‌ها بوده است که خود هشداری به متصدیان آموزشی است که در آینده نزدیک بیشتر فارغ‌التحصیلان ما ممکن است به پذیرندگان بی‌چون‌وچرای آماری تبدیل شوند.
Heydari Alamdaarloo A, Karimi M H, Shamshiri B, Khoshbakht F. A Search for Statistical Fallacies within the Senior High School Textbooks. QJOE 2024; 40 (3) :179-194 URL: http://qjoe.ir/article-1-2613-fa.html
حیدری علمدارلو امین، کریمی محمدحسن، شمشیری بابک، خوشبخت فریبا. کاوش در مباحث آماری کتابهای دوره دوم متوسطه بر اساس مغالطات آماری. فصلنامه علمی - پژوهشی تعلیم و تربیت. 1403; 40 (3) :179-194
