بررسی تاریخ آموزش و پرورش ایران نشان می‌­دهد که تربیت معلمان در ایران سابقه ای طولانی دارد. تربیت معلم در راستای تغییر نظام آموزش و پرورش به سبک جدید از سال 1297 شمسی آغاز شده است و سابقه آن به صورت رسمی تا سال 1397، به صد سال می­رسد. اولین مرکز تربیت معلم در ایران، تحت عنوان دارالمعلمین برای مردان و دارالمعلمات برای زنان، در سال 1297 شمسی تأسیس شد و از نظر ساختاری، برنامه‌­های درسی و مقررات مصوب، تغییرات و تحولات بسیار در آن صورت گرفته است. بر اساس اسناد منتشر شده، 42 نوع مرکز تربیت معلم برای تربیت و تأمین مربیان، آموزگاران، دبیران، هنرآموزان، مشاوران، راهنمایان تعلیماتی و مدیران مدارس، با نامهای گوناگون دایر شده است که از آن میان می‌­توان به دارالمعلمین مرکزی، دانشسراهای مقدماتی، دانشسراهای عالی و دانشگاه تربیت معلم، مرکز تربیت معلم روستایی، عشایری، استثنایی و دانشسراهای راهنمایی، دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان اشاره کرد. بررسی تاریخی حاکی از آن است که با تغییر وزرا و مقامات وزارت معارف، فرهنگ و آموزش و پرورش مراکز تربیت معلم یاد شده در زمانهایی گسترش یا تعطیل و یا تجمیع شده است. در این مقاله، با بهره‌­گیری از اسناد موجود و یافته­‌های پژوهشی مربوط، تاریخ تربیت معلم در ایران در شش بخش بررسی شده است. این شش بخش شامل «اهمیت معلمی و تربیت معلم»، «پیشینه مراکز تربیت معلم»، «سیر تاریخی و تکوینی تربیت معلم»، «مطالعات، تحولات و رویکردهای گوناگون»، «تربیت معلم در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و زیرنظام تربیت و تأمین معلمان» و «فرصتها و تهدیدها و چشم انداز آینده» است.