پژوهش حاضر­ با هدف ارائه الگو و شناسایی ابعاد و مؤلفه­‌های توانمندسازی معاونان و مربیان پرورشی مدارس متوسطه اول و دوم طراحی و اجرا شده است. روش پژوهش، آمیخته اکتشافی است که در بخش کیفی، از راهبرد نظریه برخاسته از داده‌ها و در بخش کمی از روش توصیفی ـ پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق در مرحله اول -  بخش کیفی - خبرگان و متخصصان حوزه تعلیم و تربیت بودند که برای دستیابی به مدل اولیه تعداد 50 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و پس از انجام مصاحبه­‌های لازم با ده نفر از آنان، اشباع اطلاعاتی حاصل  شد. در مرحله دوم - بخش کمی - کارکنان و مربیان آموزش پرورش به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای از میان کارکنان آموزش و پرورش استان ایلام انتخاب شدند (N=169). ابزار پژوهش برای بخش کیفی، مصاحبه نیمه­‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق­‌ساخته (برگرفته از متن مصاحبه‌ها) بوده است. در مرحله اول، پژوهشگر موضوع اتکاپذیری پژوهش را رعایت کرده و برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است (0/96=α). روایی پرسشنامه با بهره­‌گیری از نظرات اساتید  و خبرگان مورد تائید قرار گرفت. برای تحلیل داده­‌ها ابتدا ضریب بارتلت و ضریب KMO برای همبستگی درونی به­‌کار گرفته شدند و کفایت حجم نمونه 0/92 به­‌دست آمد. سپس از طریق مدل‌­یابی معادلات ساختاری، الگوی مفهومی استخراج­‌شده از بخش کیفی مورد آزمون و تأیید قرار گرفت. بر اساس یافته­‌های تحقیق، عوامل محیطی، شرایط زمینه­‌ای، شرایط مداخله­‌گر، عوامل راهبردی و پیامدها بر توانمندسازی مربیان و معاونان پرورشی مؤثر شناخته شدند.