هدف از پژوهش حاضر مدل‌یابی رابطه تفکر خلاق و سازگاری اجتماعی با مسئولیت‌پذیری محیط‌‌‌زیستی با تأکید بر نقش میانجی استقلال شخصیتی در میان دانش‌­آموزان دوره متوسطه دوم بود. روش اجرای پژوهش توصیفی-پیمایشی و طرح پژوهش همبستگی از نوع الگوی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌­آموزان پایه اول و دوم و سوم دوره متوسطه دوم منطقه 5 و 6  شهر تهران (5236 N=) در سال تحصیلی 1400-1399 بود.  برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان استفاده شد که براساس آن 358 نفر (213 دختر و 145 پسر) از دانش‌­آموزان دوره متوسطه دوم انتخاب شدند. برای انتخاب نمونه آماری پژوهش از روش نمونه­‌گیری طبقه­‌ای نسبی استفاده شده است. برای اندازه­‌گیری تفکر خلاق از آزمون خلاقیت تصویری تورنس (1988)، برای سنجش سازگاری اجتماعی از پرسشنامه سینها و سینگ (1993)، برای سنجش استقلال شخصیتی از مقیاس استاینبرگ و سیلوربرگ (۱۹۸۶) و برای ســنجش مسئولیت­‌پذیری محیط‌‌­زیستی از پرسـشنامـه هـوی سائوس (2005) استفاده شده است که روایی ظاهری و محتوایی آن با نظرسنجی از متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌­افزار‌های SPSS 24 و SPLS 3 استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان دادند که تفکر خلاق و سازگاری اجتماعی بر استقلال شخصیتی اثری مستقیم و معنادار دارند. همچنین تفکر خلاق بر سازگاری اجتماعی تأثیری مثبت و معنادار دارد. افزون بر این، اثر مستقیم تفکر خلاق، سازگاری اجتماعی و استقلال شخصیتی بر مسئولیت‌­پذیری زیست­‌محیطی در سطح0/01 معنادار است. به‌­طورکلی، این متغیرها توانستند در حدود 44 درصد از واریانس مسئولیت‌­پذیری محیط‌­‌زیستی دانش­‌آموزان را تبیین کنند.