هدف پژوهش حاضر، شناسایی موانع تحقق‌پذیری شایستگیهای تربیت اجتماعی دموکراتیک در نظام آموزشی ایران است. رویکرد به‌کار رفته در این پژوهش کیفی و روش آن تحلیل مضمون است. مشارکت‌کنندگان پژوهش، 13 نفر از دکتر- معلمان (معلمان تحصیل‌کرده و باسابقه) آموزش و پرورش استان هرمزگان بودند که همزمان در دانشگاه فرهنگیان نیز فعالیت داشتند. رویکرد نمونه‌گیری، هدفمند و روش نمونه‌گیری صاحب‌نظران کلیدی بوده است. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده شده است. پس از آن با بهره‌گیری از نرم‌افزار MAXQDA موانع تحقق‌پذیری شایستگیها در قالب 7 مضمون فراگیر، 14 مضمون سازمان‌دهنده و 29مضمون پایه تحلیل شدهاند. برای اعتباریابی کیفی، روش همگرایی مصاحبه‌های انجام شده به کار رفته است، یعنی میزان توافق و مطابقت نظرات به‌دست آمده را دو تن از متخصصان مقایسه کرده‌اند. نتایج این پژوهش نشان داد که موانع تحقق‌پذیری شایستگیهای تربیت دموکراتیک عبارت‌اند از: ساختار و قدرت نظام آموزشی، ضعف در توانمندی معلمان، برنامه درسی و سرفصلها، مقاومت یادگیرندگان نسبت به طرح مسائل مذهبی، نامتناسب بودن متون آموزشی، عملکرد ضعیف معلمان در اجرا، عملکرد ضعیف ناشی از ساختار، محدودیت سواد فناورانه و مشکلات فنی و زیرساختها. بنابراین با توجه به نتایج پژوهش مذکور، ضرورت دارد که تصمیم‌گیرندگان، برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران نظام آموزشی به ایجاد و تقویت بسترهای جدید برای تدوین و توسعه آموزش شایستگیهای شهروندی اهتمام ورزند.
Taghipoor Hoveyzi P, Sheikhi Fini A A, Mehrmohammadi M, Samaavi S A. Views of Experts on Reasons for the Absence of Democratic Social Values in Iranian Educational System. QJOE 2025; 41 (2) :111-130 URL: http://qjoe.ir/article-1-4104-fa.html
تقی پور حویزی پرنیان، شیخی فینی علی اکبر، مهرمحمدی محمود، سماوی سید عبدالوهاب. شناسایی موانع تحقق پذیری شایستگیهای تربیت اجتماعی دموکراتیک در نظام آموزش و پرورش ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی تعلیم و تربیت. 1404; 41 (2) :111-130
