هدف اصلی این پژوهش، نقد و مقایسه انسان‏ فرهیخته سند تحول از منظر ابن‌‏سینا بوده و برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش تطبیقی بهره گرفته شده است. مبانی فلسفی ‏تربیت و ویژگیهای هر دو دیدگاه درباره انسان ‏فرهیخته به‌­طور تفصیلی و در قالب عناوین متعدد مطرح شده و مورد مقایسه قرارگرفته است. بررسی مواضع خلاف و وفاق نشان داد که مبانی فلسفی‏ تربیت در هر دو دیدگاه با توجه به دین اسلام شکل گرفته است، در نتیجه در هر دو دیدگاه بنیانهای نظری در تربیت انسان ‏فرهیخته آموزه‏‌های دینی و قرآنی است. بررسی مبانی فلسفی تربیت در هر دو نظام‌ تربیتی نشان داد که تصویر انسان فرهیخته را نمی‌توان تنها ذیل مبحث مبانی انسان‌شناسی مشاهده‌ کرد. در هر دو دیدگاه، هدف‏‌ غایی از تربیت انسان فرهیخته رسیدن به قرب الهی ذکر شده است. از وجوه اشتراک انسان فرهیخته‏ سینوی و سند تحول می‏توان به ویژگیهایی همچون نگرش غیرابزاری به دانش، حرفه‌گرایی و اجتماعی بودن اشاره کرد و همین‏طور از وجوه افتراق آنها ویژگیهایی همچون تعقل، اراده و اختیار و ابعاد تربیت قابل­‌ذکر است. در نظام ‏تربیتی سینوی تربیت ‏عرفانی نقشی برجسته‏ دارد. با توجه به امکان به­‌کارگیری آرای ابن‏‌سینا در مورد انسان‏ فرهیخته در نظام آموزشی ضروری است که در بازنگری و اصلاح مبانی نظری سند تحول نقاط اشتراک مورد توجه قرار گیرد.