آرزوهای تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان متأثر از محیطهای اجتماعی اند و بر وضعیت فعلی و دورنمای تحصیلی و شغلی آنها تأثیر می‌گذارند، از این رو شاخص مهمی برای ارزیابی نابرابریهای تحصیلی و شغلی به حساب می‌آیند. هدف از این پژوهش، شناخت آرزوهای تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان زاهدان و تهران به منظور مقایسه سطح و نوع این آرزوهاست. برای دستیابی به این هدف نمونه‌ای با حجم 300 نفر (150 دانش‌آموز پایه یازدهم زاهدان و 150 دانش‌آموز پایه یازدهم تهران) از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای با کنترل متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن و جنس انتخاب شد و پرسشنامه محقق‌ساخته آرزوهای تحصیلی و شغلی میان آنها توزیع شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند که آرزوهای تحصیلی دانش‌آموزان زاهدان به‌جز بحث تنوع و میزان مشخص‌بودن، تفاوت چندانی با آرزوهای تحصیلی دانش‌آموزان تهران ندارد، ولی این آرزوهای تحصیلی بالا نتوانسته اند موقعیتهای شغلی آرزویی متناسب با خود را ایجاد کنند، درحالی‌که این تناسب آرزویی برای دانش‌آموزان تهرانی کاملاً مشهود است. در زمینه آرزوهای شغلی، تفاوت معنادار میان آرزوهای دانش‌آموزان زاهدان و تهران هم از لحاظ نوع و هم از لحاظ سطح آرزوها وجود دارد و آرزوهای شغلی دانش‌آموزان تهران متنوع تر و مشخص‌ترند و سمت و سوی غالب این آرزوها، ناظر بر مشاغل با منزلت و درآمد بالاست. نتیجه آنکه در مقایسه آرزوهای دانش‌آموزان زاهدان و تهران آنچه اهمیت دارد و از آن می‌توان به منزلۀ شاخص نابرابری یاد کرد نه ترجیح دانش‌آموزان برای حضور در دانشگاهها و مقاطع تحصیلی بالاتر بلکه نوع رشته و نوع شغل آرزویی آنهاست.
Baraabari H, Aarvin, Ph.D. B. Comparing Educational and Occupational Aspirations of Two Groups of Students from Tehran and Zahedan. QJOE 2021; 37 (2) :127-146 URL: http://qjoe.ir/article-1-3127-fa.html
برابری هادی، آروین بهاره. مقایسه آرزوهای تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان: مورد مطالعه زاهدان و تهران. فصلنامه علمی - پژوهشی تعلیم و تربیت. 1400; 37 (2) :127-146
