TY - JOUR T1 - Science-o-logy and Science Education: A Theoretical Framework for Using History and Philosophy of Science in Science Education TT - علم شناسی و آموزش  علوم: چارچوبی نظری در به کارگیری تاریخ و فلسفه علم در آموزش علوم تجربی JF - qjoe JO - qjoe VL - 37 IS - 2 UR - http://qjoe.ir/article-1-3121-fa.html Y1 - 2021 SP - 7 EP - 26 KW - history and philosophy of Science KW - Science education KW - nature of science KW - curriculum KW - theoretical framework N2 - هدف از این مقاله ارائه چارچوبی نظری در به­‌کارگیری تاریخ و فلسفه­‌علم در آموزش­‌علوم از سه منظر دانش، مهارت و نگرش است که با توجه به اهداف استاندارد آموزش‌­علوم می‌­تواند زمینۀ لازم را برای درک و شناخت بهتر این اهداف و تحقق بخشیدن به آنها فراهم کند. حاصل این پژوهش صورتبندی برخی اصول راهنمای ایجابی و سلبی دربه‌­کارگیری علم‌­شناسی در آموزش‌­علوم است که چارچوب نظری موردنظر را فراهم می‌کنند. همچنین نشان می‌دهد که از منظر دانشی، تاریخ و فلسفه علم می­‌تواند شناختی دقیق‌­تر از چیستی علم، روش و فرایندهای علمی برای فراگیرندگان فراهم کند. از منظر مهارتی، مبتنی بر دانش صحیح درباره علم و روشهای آن، مهارت علم‌­ورزی و دانشمند­گونه عمل کردن دربرابر مسائل و چالشهای متفاوت را می‌­تواند فراهم کند. ازمنظر نگرشی، تاریخ و فلسفه­‌علم می­‌تواند نگرشی دقیق­‌تر در زمینۀ علم و جهان­‌بینی ناشی از آن، حدود و ثغور علم و نیز معضلات و مسائل آن فراهم کند. اساساً شناخت و درک درست چیستی علم و پرورش مهارتهای فرایندی و علم‌­ورزی، خود از اهداف مهم آموزش‌­علوم است که مستلزم به­‌کارگیری علم‌­شناسی است. در نهایت، با توجه به انفکاک­‌ناپذیری علم­‌شناسی از آموزش­‌علوم و امکان شکل‌­گیری دیدگاهی غیردقیق و نامنسجم دربارۀ علم و ایجاد کج‌فهمی درباره آن، آموزش علم­‌شناسی در مقاطع متوسطه و دانشگاهی، به‌­ویژه آموزش پیش از خدمت و ضمن خدمت معلمان دروس علوم­‌تجربی ضروری می‌­نماید. M3 ER -