پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل ایجاد شکاف میان بین سه برنامه درسی قصدشده، اجرا شده و کسب شده در دورۀ اول متوسطه صورت گرفته است و از نوع توصیفی میدانی و مطالعه اسنادی است. نمونه آماری دو گروه 30 و 50 نفری از برنامه ریزاندرسی و افراد صاحبنظر و ده گزارش ارزشیابی از برنامه‌های درسی دوره اول متوسطه بوده که در پنج سال اخیر به اجرا درآمده است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه و مطالعه کتابخانه ای و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی‌استفاده شده است. یافته‌ها نشان داده که به منظور کاهش شکاف میان سه برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده، ضروری است راهکارهای زیر از سوی برنامه ریزاندرسی به کار گرفته شوند: در بعد برنامه درسی قصد شده، متناسب‌سازی برنامه‌های درسی با رشد سنی و عقلانی دانش‌آموزان، تبیین جنبه‌های کاربردی محتوا، توجه به باورهای اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی و ارزشهای حاکم بر جامعه و پرهیز از مفاهیم بسیار انتزاعی و بسیار دشوار می‌تواند کارساز باشد. در بعد برنامه درسی اجرا شده، گسترش دوره‌های ضمن‌خدمت (حضوری و مجازی) و ارتقای کیفیت آنها و اختصاص دادن زمان کافی برای تبیین برنامه جدید و توجه به تربیت معلمان واجد صلاحیت در دروسی که نیاز به معلم متخصص دارند، در اولویت قرار گیرد. در بعد برنامه درسی کسب‌شده، آشنا کردن معلمان با شیوه‌ها و اصول ارزشیابی در طراحی سؤالات مفهومی و استاندارد با توجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان می‌تواند در یادگیری موضوعات درسی مؤثر باشد.
